áo bón là vấn đề sức khỏe phổ biến, đặt biệt thường gặp ở người cao tuổi, ảnh hưởng đến 28 – 50% người từ 60 tuổi trở lên làm cản trở cuộc sống sinh hoạt hằng ngày. Táo bón thường sẽ kèm theo các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, khó chịu. Hiểu rõ nguyên nhân là bước đầu tiên để phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Nguyên nhân người già hay bị táo bón

Nguyên nhân gây táo bón nhiều vô số kể, thường các trường hợp bị táo bón là do chế độ ăn uống không hợp lý, uống không đủ nước.

Chế độ ăn hàng ngày không khoa học: Ở người lớn có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến táo bón, một trong những nguyên nhân phải nói đến là chế độ dinh dưỡng không phù hợp với lý do ăn kiêng quá mức hoặc ăn ít và cảm giác chán ăn dẫn đến lượng chất cặn bã ít, từ đó làm giảm khả năng tạo phản xạ co bóp của đại tràng, gây khó khăn trong việc đi đại tiện. Đặc biệt, người cao tuổi thường xuyên gặp phải tình trạng này.Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc tăng khối lượng phân và thúc đẩy hoạt động của hệ tiêu hóa.

Uống ít nước: Người lớn thường ngại uống nhiều nước vì sợ phải đi tiểu nhiều lần, nhưng điều này lại làm giảm lượng nước cần thiết cho quá trình tiêu hóa, gây ra hiện tượng táo bón. Ngoài ra, việc tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa chất béo như bơ, sữa, và đường tinh chế cũng là một yếu tố gây táo bón. Những thực phẩm này khó tiêu hóa và làm chậm quá trình tiêu hóa. Thói quen ăn các loại thức ăn cay, nóng như ớt, hành, tiêu, cùng với việc uống nhiều rượu, bia cũng góp phần làm giãn mạch và gây mất nước, từ đó làm tình trạng táo bón trở nên nghiêm trọng hơn.

Ít vận động: Ở người cao tuổi thì các cơ trong cơ thể, bao gồm cơ hoành và cơ vùng xương chậu, sẽ yếu dần đi theo thời gian. Điều này làm hạn chế nhu động ruột, từ đó lực đẩy của ruột suy giảm, gây khó khăn trong việc đẩy phân ra ngoài. Phân lưu lại lâu trong đại trực tràng sẽ dẫn đến táo bón. Lười vận động, ngồi quá nhiều, hoặc ít đi lại là các nguyên nhân phổ biến khác.

Thói quen nhịn đi vệ sinh: Nhiều người cao tuổi ngại đi đại tiện do điều kiện vệ sinh không đảm bảo, đi lại khó khăn do sức khỏe yếu, ngồi lâu trong nhà vệ sinh gây mệt mỏi… Việc nhịn đi đại tiện thường xuyên khiến phân ứ đọng lâu trong ruột, trở nên khô cứng và khó đi ngoài hơn, dẫn đến táo bón.

Do tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc có thể gây táo bón như thuốc có chất tanin, thuốc bao bọc niêm mạc dạ dày có chứa nhôm hoặc lạm dụng thuốc nhuận tràng ( sử dụng nhiều làm mất tác dụng của thuốc) cũng có thể gây táo bón.

Cách trị táo bón hiệu quả

 Táo bón là tình trạng khó đi ngoài, phân cứng và ít. Nó có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, bao gồm đầy bụng, khó chịu, đầy hơi và chướng bụng. Có nhiều cách để điều trị táo bón, bao gồm thay đổi lối sống, thuốc và các biện pháp khắc phục tại nhà.

Thay đổi lối sống

Dưới đây là một số thay đổi lối sống có thể giúp điều trị táo bón:

Uống nhiều nước: Nước giúp làm mềm phân và giúp di chuyển qua ruột dễ dàng hơn. Nên uống khoảng 8 ly nước mỗi ngày.

Ăn nhiều chất xơ: Chất xơ giúp tăng lượng phân và giữ cho phân mềm. Các thực phẩm giàu chất xơ bao gồm trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu. Lượng chất xơ khuyến nghị hàng ngày cho người trưởng thành là 25-35 gam.

Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp kích thích ruột và giúp phân di chuyển qua ruột dễ dàng hơn. Nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.

Tập thói quen đi đại tiện thường xuyên: Khi bạn có nhu cầu đi đại tiện, hãy cố gắng đi ngay. Trì hoãn việc đi đại tiện có thể khiến phân cứng lại và khó đi đại tiện hơn.

Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng táo bón. Các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền hoặc hít thở sâu có thể giúp giảm căng thẳng.

Sử dụng thiết bị hỗ trợ:

Máy rung hậu môn: Máy rung hậu môn là một thiết bị được đặt vào trực tràng và tạo ra các rung động giúp kích thích đại tiện.

Máy điện trường cao áp:Máy điện trường cao áp hoạt động bằng cách tạo ra một điện trường xung quanh cơ thể. Điện trường này giúp kích thích nhu động ruột, giúp phân di chuyển qua ruột dễ dàng hơn. Giảm co thắt cơ ruột, giúp giảm đau và khó chịu do táo bón. Cải thiện lưu thông máu đến ruột, giúp hỗ trợ tiêu hóa.

Miếng dán kích thích thần kinh hậu môn:Miếng dán kích thích thần kinh hậu môn là những miếng dán được đặt lên da xung quanh hậu môn. Chúng tạo ra các xung điện giúp kích thích cơ bắp của trực tràng và đại tràng.

Thiết bị thụt rửa đại tràng:Thiết bị thụt rửa đại tràng là một dụng cụ được sử dụng để đưa một lượng lớn chất lỏng vào ruột kết. Chất lỏng này giúp giải phóng phân và rửa sạch ruột.

Đọc thêm: Máy điện trường có tốt không: Lợi ích, Nguy cơ và Lưu ý Khi Sử Dụng

Sử dụng thuốc

Có một số loại thuốc có thể giúp điều trị táo bón, bao gồm:

Thuốc nhuận tràng: Thuốc nhuận tràng giúp kéo nước vào ruột, giúp làm mềm phân và dễ đi ngoài hơn. Thuốc nhuận tràng chỉ nên được sử dụng ngắn hạn.

Chất làm mềm phân: Chất làm mềm phân giúp làm mềm phân bằng cách giữ nước trong phân. Chất làm mềm phân có thể được sử dụng lâu dài hơn thuốc nhuận tràng.

Chất kích thích nhu động ruột: Chất kích thích nhu động ruột giúp kích thích các cơ trong ruột co bóp và di chuyển phân qua ruột. Chất kích thích nhu động ruột chỉ nên được sử dụng ngắn hạn.

Lưu ý:

• Không sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc thuốc xổ lâu dài mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hoặc biện pháp khắc phục nào.

Biện pháp khắc phục tại nhà

Có một số biện pháp khắc phục tại nhà có thể giúp điều trị táo bón, bao gồm:

• Uống trà thảo mộc: Một số loại trà thảo mộc, chẳng hạn như trà hoa cúc, trà bạc hà và trà gừng, có thể giúp thư giãn ruột và thúc đẩy nhu động ruột.
• Uống nước chanh: Nước chanh có thể giúp kích thích tiêu hóa và giúp di chuyển phân qua ruột.
• Ăn sữa chua: Sữa chua chứa vi khuẩn có lợi có thể giúp cải thiện sức khỏe đường ruột và giảm táo bón.
• Sử dụng dầu ô liu: Dầu ô liu có thể giúp bôi trơn ruột và giúp phân di chuyển qua ruột dễ dàng hơn.

Nếu bạn bị táo bón thường xuyên hoặc không cải thiện sau khi thực hiện các thay đổi lối sống, hãy đi khám bác sĩ để loại trừ bất kỳ tình trạng sức khỏe tiềm ẩn nào. Với những thông tin trên, có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây táo bón từ đó phòng ngừa để có một sức khỏe tiêu hóa tốt.