Bệnh trầm cảm ở người cao tuổi: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
Khi tuổi tác ngày càng cao, người già rất dễ chán nản, buồn rầu nếu không nhận được quan tâm và chăm sóc đầy đủ. Nếu các tác nhân tiêu cực này ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống, họ sẽ bị trầm cảm ở người cao tuổi.
Nguyên nhân gây ra bệnh trầm cảm ở người cao tuổi
Bệnh trầm cảm ở người cao tuổi có thể do nhiều yếu tố sinh học, tâm lý và xã hội khác nhau tác động. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất:
Yếu tố sinh học:
Thay đổi nội tiết tố: Nồng độ estrogen và testosterone giảm sút trong quá trình lão hóa có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và làm tăng nguy cơ trầm cảm.
Bệnh lý mãn tính: Các bệnh lý mãn tính như tim mạch, tiểu đường, ung thư… có thể gây ra đau đớn, mệt mỏi và suy giảm chất lượng cuộc sống, dẫn đến trầm cảm.
Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc, bao gồm thuốc giảm đau, thuốc an thần và thuốc huyết áp, có thể gây ra tác dụng phụ dẫn đến trầm cảm.
Thay đổi cấu trúc não bộ: Não bộ của người cao tuổi có thể bị thoái hóa theo thời gian, dẫn đến giảm sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh quan trọng như serotonin và dopamine, những chất này đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng.
Yếu tố tâm lý:
Mất mát: Cái chết của người thân, bạn bè, hoặc việc mất đi một vai trò quan trọng trong xã hội có thể dẫn đến cảm giác buồn bã, cô đơn và tuyệt vọng, từ đó dẫn đến trầm cảm.
Cô lập xã hội: Người cao tuổi có thể trở nên cô lập xã hội do khó khăn trong việc di chuyển, giao tiếp hoặc tham gia các hoạt động xã hội. Điều này có thể dẫn đến cảm giác cô đơn, buồn chán và trầm cảm.
Lo lắng về tương lai: Người cao tuổi có thể lo lắng về các vấn đề tài chính, sức khỏe hoặc sự phụ thuộc vào người khác. Những lo lắng này có thể dẫn đến căng thẳng, mất ngủ và trầm cảm.
Tiền sử trầm cảm: Người có tiền sử trầm cảm trong quá khứ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn khi về già.
Yếu tố xã hội
Thiếu sự hỗ trợ xã hội: Người cao tuổi không có gia đình hoặc bạn bè sống gần gũi, hoặc ít tham gia các hoạt động cộng đồng có nguy cơ cao bị trầm cảm hơn.
Bị phân biệt đối xử theo độ tuổi: Người cao tuổi có thể bị phân biệt đối xử trong xã hội, dẫn đến cảm giác bị cô lập, tự ti và mất giá trị bản thân.
Điều kiện sống kém: Người cao tuổi sống trong điều kiện thiếu thốn, không được chăm sóc đầy đủ có nguy cơ cao bị trầm cảm hơn.
Cần lưu ý rằng, đây chỉ là một số nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh trầm cảm ở người cao tuổi. Tùy vào từng trường hợp cụ thể, có thể có những nguyên nhân khác dẫn đến bệnh.
Các dấu hiệu của bệnh trầm cảm ở người cao tuổi
Ngoài việc cảm thấy buồn chán và tâm trạng đi xuống thì trầm cảm ở người cao tuổi còn có những biểu hiện sau:
– Không còn đam mê với những sở thích thường ngày. Có thể lúc trước yêu thích nghe nhạc, chơi thể thao, chăm sóc cây cảnh, vật nuôi cảnh… nhưng bỗng một thời gian không còn hứng thú với những sở thích này
– Mất cảm giác ngon miệng và bị giảm cân. Cảm thấy khó chịu bất thường trong người và không thể tự bản thân thư giãn một cách thoải mái
– Cảm giác lo lắng không rõ nguyên nhân và thường lo lắng quá mức cần thiết cho những việc nhỏ nhặt cũng có thể xuất phát từ bệnh trầm cảm ở người cao tuổi.
– Tránh mặt mọi người, không thích giao lưu, gặp gỡ. Nhạy cảm và hay cáu gắt với mọi người vô cớ
– Khó ngủ, dậy sớm hơn 1 đến 2 giờ so với thông thường và khó có thể tiếp tục giấc ngủ
– Có cảm giác hoảng sợ, cảm thấy tồi tệ và có tội lỗi, bám víu vào những việc đã xảy ra trong quá khứ và thường phóng đại mọi chuyện lên quá mức
– Nghĩ tới chuyện tự tử, tại một thời điểm nào đó những người mắc bệnh trầm cảm nghiêm trọng thường sẽ tới việc kết thúc tất cả
Cách điều trị trầm cảm ở người cao tuổi
Điều trị bệnh trầm cảm ở người cao tuổi cần có sự kết hợp của nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm:
Liệu pháp tâm lý
Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT): CBT giúp người bệnh nhận thức và thay đổi những suy nghĩ và hành vi tiêu cực dẫn đến trầm cảm.
Liệu pháp giải quyết vấn đề: Liệu pháp này giúp người bệnh xác định và giải quyết những vấn đề cụ thể trong cuộc sống dẫn đến trầm cảm.
Liệu pháp nhóm: Liệu pháp nhóm giúp người bệnh chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình điều trị.
Sử dụng thuốc:
Thuốc chống trầm cảm: Thuốc chống trầm cảm giúp tăng cường nồng độ các chất dẫn truyền thần kinh trong não, chẳng hạn như serotonin và norepinephrine, giúp cải thiện tâm trạng.
Thuốc an thần: Thuốc an thần có thể được sử dụng để điều trị các triệu chứng lo âu và mất ngủ, những triệu chứng thường gặp ở người bị trầm cảm.
Thay đổi lối sống
Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp giải phóng endorphin, một chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng cải thiện tâm trạng.
Chế độ ăn uống lành mạnh: Chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc có thể giúp cải thiện tâm trạng và sức khỏe tổng thể.
Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc rất quan trọng đối với sức khỏe tinh thần và thể chất. Người cao tuổi nên ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm.
Tham gia các hoạt động xã hội: Tham gia các hoạt động xã hội giúp người cao tuổi kết nối với người khác và giảm bớt cảm giác cô đơn và buồn chán.
Hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng:
Gia đình và bạn bè đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người cao tuổi bị trầm cảm. Gia đình nên dành thời gian trò chuyện, lắng nghe và động viên người bệnh.
Cộng đồng cũng có thể cung cấp các chương trình hỗ trợ cho người cao tuổi bị trầm cảm, chẳng hạn như các nhóm hỗ trợ hoặc các dịch vụ tư vấn.
Điều quan trọng là cần phải kiên nhẫn trong quá trình điều trị bệnh trầm cảm ở người cao tuổi. Việc hồi phục có thể mất nhiều thời gian, nhưng với sự kiên trì và hỗ trợ phù hợp, người bệnh hoàn toàn có thể vượt qua căn bệnh này và tận hưởng một cuộc sống trọn vẹn.
Có thể bạn quan tâm
- Nhận định, đánh giá của chuyên gia về công nghệ trị liệu EMS
- Đau nhức xương khớp: Nguyên nhân và cách điều trị
- Giải pháp tiềm năng cho tình trạng táo bón và trị liệu không cần dùng đến thuốc
- Đau mỏi cổ vai gáy: 12 biện pháp điều trị tại nhà an toàn và hiệu quả
- TENS – Phương pháp giảm đau không dùng thuốc: Các chuyên gia nói gì?