Bệnh Parkinson ở người già: từ nguyên nhân đến cách điều trị
Parkinson là bệnh lý do thoái hóa hệ thần kinh, thường gặp ở người lớn tuổi. Bệnh đặc trưng bởi cử động chậm chạp, cứng đờ, run và rối loạn thăng bằng. Cùng tìm hiểu bệnh parkinson ở người già từ nguyên nhân đến cách điều trị, ngay trong bài viết dưới đây.
Nguồn gốc phát hiện ra bệnh Parkinson
Một bác sĩ người Anh có tên là James Parkinson đã phát hiện và mô tả căn bệnh gây tàn phế cho hơn 100 ngàn người Canada, một triệu người Mỹ và 6 triệu người trên thế giới bị vào năm 1817 và đặt tên cho căn bệnh đó là bệnh Parkinson.
Hầu hết những người mắc bệnh parkinson là trên 55 tuổi nhưng một số ít (khoảng dưới 10%) cũng có thể gặp ở những người trẻ tuổi.
Nguyên nhân gây bệnh Parkinson
Nguyên nhân gây ra bệnh Parkinson
Sự mất đi các tế bào não có khả năng sản sinh chất dopamine căn nguyên gây ra bệnh parkinson. Nhưng cho đến hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa lý giải chính xác được nguyên nhân nào đã khiến các tế bào não có chứa chất dopamine bị chết đi.
Giả thuyết cho đến hiện nay, các chuyên gia vẫn tin rằng Parkinson có sự tương giác giữa các yếu tố của môi trường bên ngoài với tính mẫn cảm di truyền của cơ thể. Người ta đã phát hiện ra rất nhiều các khiếm khuyết về gen gây ra bệnh parkinson.
Mặc dù không thể khẳng định chắc chắn rằng bệnh parkinson có di truyền, bởi đại đa số các trường hợp bị parkinson vẫn chỉ xảy ra lác đác, không có tính di truyền. Tuy nhiên, theo nghiên cứu ở những bệnh nhân bị thể parkinson xuất hiện kiểu ngẫu nhiên như vậy thì các bà con trực tiếp của bệnh nhân cũng sẽ có nguy cơ bị bệnh cao hơn so với người ở gia đình không có người mắc bệnh parkinson.
Những biểu hiện của bệnh Parkinson
Những triệu chứng cơ bản của bệnh Parkinson là run, cứng đờ, chậm vận động, và rối loạn giữ thăng bằng.
– Run: Là triệu chứng rất hay gặp. Run chậm thường bắt đầu ở tay hay chân chủ yếu ở đầu chi, thông thường ở một bên trong một thời gian dài trước khi lan ra cả hai bên. Trường hợp nặng run cả môi, lưỡi, cằm. Run thường rõ hơn khi nghỉ ngơi, giảm khi vận động chủ ý. Nó trái ngược với chứng run vô căn hoặc run của bệnh tiểu não, khi đó run sẽ tăng lên rõ rệt nếu bệnh nhân cố gắng dùng tay để làm một việc gì đó. Tuy vậy, gần 15% bị bệnh Parkinson, trong suốt quá trình bệnh của mình, không bao giờ bị run cả.
– Cứng đờ các cơ bắp: Bệnh nhân khó khăn trong các cử động, vì các cơ bắp thường xuyên bị căng cứng, giảm các hoạt động tinh vi.
– Giảm vận động: Người bệnh làm việc gì cũng rất chậm chạp, khó dừng các động tác. Nét mặt đờ đẫn, ít biểu lộ tình cảm khi nói chuyện và rất ít khi chớp mắt. Chữ viết nhỏ dần lại và viết chậm. Dáng người bệnh Parkinson lưng còng xuống khi đứng, khi đi 2 tay không vung vẩy như người bình thường mà lại khép sát vào thân mình, bước chân ngắn và dáng đi chúi ra trước.
– Rối loạn giữ thăng bằng: Bệnh nhân đi đứng khó khăn, xoay trở hoặc khi đi dễ bị té.
– Các triệu chứng khác: Giọng nói nhỏ và khó nghe, ít biểu lộ cảm xúc, rối loạn giấc ngủ, trầm cảm và lo âu, đau, mệt mỏi. Rối loạn thần kinh thực vật như hạ huyết áp tư thế, tăng tiết mồ hôi, nước bọt, suy giảm chức năng tình dục. Về sau có khó nuốt và rối loạn tâm thần.
Điều trị bệnh Parkinson
Điều trị bênh Parkinson
Mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng bệnh Parkinson lại ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống, sinh hoạt của người bệnh. Thậm chí làm tăng nguy cơ tàn phế nếu bệnh tiến triển nặng. Do đó, cần phát hiện và điều trị bệnh Parkinson càng sớm càng tốt. Tùy vào tình trạng của từng người bệnh mà sẽ có các phương pháp điều trị phù hợp, gồm:
Điều trị bệnh Parkinson ở người già bằng thuốc
Người bệnh Parkinson có thể được bác sĩ chỉ định sử dụng một số thuốc như:
Thuốc đồng vận Dopamine
– Thuốc đồng vận Dopamine: Kích thích trực tiếp đến các thụ thể Dopamine.
– Thuốc thay thế Dopamine: Bổ sung Dopamine giúp tăng khả năng vận động và phối hợp. Thuốc này không nên kết hợp với vitamin B6.
– Thuốc ức chế dị hóa Dopamine
– Thuốc kháng tiết cholin
Lưu ý:
- Người bệnh nên bắt đầu sử dụng các loại thuốc này với liều thấp, sau đó tăng dần và duy trì liều lượng.
- Các loại thuốc trên chỉ mang tính tham khảo, đơn thuốc phù hợp sẽ được kê theo tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. Người bệnh nên thăm khám để được kê đơn phù hợp và tuân thủ tuyệt đối đơn thuốc.
- Trong quá trình sử dụng, nếu muốn đổi loại thuốc khác, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ và thay đổi từ từ, không ngừng thuốc đột ngột.
- Nếu gặp phải một số tác dụng phụ do thuốc gây ra như khô miệng, tim đập nhanh, dị ứng, đau bụng, buồn nôn, lú lẫn, ảo giác,…cần thông báo ngay với bác sĩ để được điều chỉnh kịp thời.
Điều trị phục hồi chức năng
Các phương pháp phục hồi chức năng có tác dụng rất tốt đối với việc giảm triệu chứng, phục hồi khả năng vận động và ngôn ngữ của bệnh nhân. Dưới đây là một số biện pháp mà người bệnh có thể áp dụng bao gồm:
– Vật lý trị liệu: Gồm các bài tập giúp tăng khả năng vận động và giảm rối loạn thăng bằng.
– Trị liệu ngôn ngữ: Phương pháp giúp người bệnh giảm các rối loạn về nói và nuốt.
– Các bài tập khác: Các bộ môn như yoga, thái cực quyền, dưỡng sinh,… đều rất có ích với những người bệnh này.
Điều trị phẫu thuật
Nếu việc điều trị bằng thuốc không có tác dụng, các bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật.
Trên đây chính là vài nét về bệnh Parkinson ở người già. Hiểu biết về bệnh chính là bước đầu giúp quá trình điều trị và phòng bệnh hiệu quả hơn. Vì vậy, hãy đến ngay bệnh viện để được kiểm tra nếu nhận thấy bản thân gặp phải các triệu chứng đã nêu trên nhé! Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.